Jeszcze niektóre przemyśliwania na różne tematy, które omawiano w trakcie analizowania tej powieści.
I.
Co do form w rodzaju "swego", "swemu", to ostatnio zauważyłem, że czasem one pojawiają się w wiadomościach. Nie sądzę, by we wszystkich tych miejscach, gdzie je widziałem, autor chciał napisać w stylu podniosłym czy archaicznym. Ale trzeba zauważyć, że chodzi nie o wszystkie takie formy. Np. "swa" zamiast "swoja" raczej nikt nie napisze w wiadomościach. A piszą te słowa właśnie w tych przypadkach gramatycznych, w których też ja czasem ich używałem, póki Gunnar nie wyjaśnił mi, że są archaiczne. Wydaje mi się, że we współczesnym języku obserwuje się stopniowy powrót do neutralnego użycia takich form. Jeżeli ktoś ma inne wyjaśnienia, proszę pisać.
II.
O bliskich powtórzeniach. Przyszło mi na myśl pytanie: w jakim stopniu troszczył się o unikanie bliskich powtórzeń Lewis Carroll? Od razu odnotowałem, że nie tak aż bardzo, bo dla niego zupełnie nietypowe jest zastępowanie imienia "Alicja" określeniami w rodzaju "dziewczynka", "uczennica", "podróżniczka".
Ale, wbrew temu, być może, udawało mu się unikać bliskich powtórzeń? Wziąłem książki z bajkami o Alicji i zacząłem szukać w nich bliskich powtórzeń. No, znalazłem. W niektórych miejscach ewidentnie w sąsiednich zdaniach występują jednakowe słowa. Co prawda, miałem do czynienia nie z oryginalnym tekstem, a z tłumaczeniami na języki ukraiński i rosyjski; ale mało prawdopodobne jest, by tłumacz stworzył bliskie powtórzenie w miejscu, gdzie nie było takiego w oryginale. Przypuszczam więc, że tutejsi forumowicze krytykowaliby Carrolla za bliskie powtórzenia, gdyby zechcieli uważnie przeanalizować jego bajki.
Chociaż można też przypuścić, że w niektórych sytuacjach tutejsi forumowicze zgadzają się z obecnością bliskich powtórzeń i że, być może, u Carrolla wszystkie one są właśnie takie. Ale mam wrażenie, że dla tego forum typowe jest właśnie dogmatyczne unikanie jakichkolwiek bliskich powtórzeń; z wyjątkiem, być może, sytuacji, gdy one są elementem mocno bajecznego języka (a Carroll nie pisał takim językiem). Mogę się mylić. Ale dotychczas nie potrafiłem kogoś przekonać, że któreś z moich bliskich powtórzeń jest słuszne (z wyjątkiem, być może, powtórzeń w "Legendzie o stonce ziemniaczanej", gdzie niektórzy, o ile rozumiem, tolerowali bliskie powtórzenia jako element mocno bajecznego języka (choć nie miałem zamiaru pisać takim językiem)).
III.
Często można spotkać takie zdanie, że bohaterzy mojej powieści wykazują zbyt mało emocji. Przypuszczam, że tak dzieje się dlatego, że wyrażanie emocji jest typowe dla beletrystyki i ludzie przyzwyczajeni do czytania oczekują dużo emocji od przedstawionych dialogów. Ale wydaje mi się, że w realnym życiu nie są rzadkie też sytuacje, gdy ludzie po prostu spokojnie coś omawiają i nie wyrażają emocji. Być może, moje utwory z tego punktu widzenia są bliższe do realnego życia. Nie zawsze mam na celu przedstawienie emocji bohaterów (choć w niektórych fragmentach przedstawiam) i dlatego często opisuję zwykłe "techniczne" dialogi.
Z innej strony, ja czasem odnosiłem wrażenie, że w niektórych utworach bohaterzy są przesadnie emocjonalni (ale tylko czasem). Chyba jestem na ogół mniej przyzwyczajony do czytania o emocjach, niż typowi czytelnicy. Można też przypuścić, że emocjonalność jest cechą typowych pisarzy i stąd pochodzi ten fakt, że w utworach fabularnych na ogół jest więcej emocji, niż w życiu.
I.
Co do form w rodzaju "swego", "swemu", to ostatnio zauważyłem, że czasem one pojawiają się w wiadomościach. Nie sądzę, by we wszystkich tych miejscach, gdzie je widziałem, autor chciał napisać w stylu podniosłym czy archaicznym. Ale trzeba zauważyć, że chodzi nie o wszystkie takie formy. Np. "swa" zamiast "swoja" raczej nikt nie napisze w wiadomościach. A piszą te słowa właśnie w tych przypadkach gramatycznych, w których też ja czasem ich używałem, póki Gunnar nie wyjaśnił mi, że są archaiczne. Wydaje mi się, że we współczesnym języku obserwuje się stopniowy powrót do neutralnego użycia takich form. Jeżeli ktoś ma inne wyjaśnienia, proszę pisać.
II.
O bliskich powtórzeniach. Przyszło mi na myśl pytanie: w jakim stopniu troszczył się o unikanie bliskich powtórzeń Lewis Carroll? Od razu odnotowałem, że nie tak aż bardzo, bo dla niego zupełnie nietypowe jest zastępowanie imienia "Alicja" określeniami w rodzaju "dziewczynka", "uczennica", "podróżniczka".
Ale, wbrew temu, być może, udawało mu się unikać bliskich powtórzeń? Wziąłem książki z bajkami o Alicji i zacząłem szukać w nich bliskich powtórzeń. No, znalazłem. W niektórych miejscach ewidentnie w sąsiednich zdaniach występują jednakowe słowa. Co prawda, miałem do czynienia nie z oryginalnym tekstem, a z tłumaczeniami na języki ukraiński i rosyjski; ale mało prawdopodobne jest, by tłumacz stworzył bliskie powtórzenie w miejscu, gdzie nie było takiego w oryginale. Przypuszczam więc, że tutejsi forumowicze krytykowaliby Carrolla za bliskie powtórzenia, gdyby zechcieli uważnie przeanalizować jego bajki.Chociaż można też przypuścić, że w niektórych sytuacjach tutejsi forumowicze zgadzają się z obecnością bliskich powtórzeń i że, być może, u Carrolla wszystkie one są właśnie takie. Ale mam wrażenie, że dla tego forum typowe jest właśnie dogmatyczne unikanie jakichkolwiek bliskich powtórzeń; z wyjątkiem, być może, sytuacji, gdy one są elementem mocno bajecznego języka (a Carroll nie pisał takim językiem). Mogę się mylić. Ale dotychczas nie potrafiłem kogoś przekonać, że któreś z moich bliskich powtórzeń jest słuszne (z wyjątkiem, być może, powtórzeń w "Legendzie o stonce ziemniaczanej", gdzie niektórzy, o ile rozumiem, tolerowali bliskie powtórzenia jako element mocno bajecznego języka (choć nie miałem zamiaru pisać takim językiem)).
III.
Często można spotkać takie zdanie, że bohaterzy mojej powieści wykazują zbyt mało emocji. Przypuszczam, że tak dzieje się dlatego, że wyrażanie emocji jest typowe dla beletrystyki i ludzie przyzwyczajeni do czytania oczekują dużo emocji od przedstawionych dialogów. Ale wydaje mi się, że w realnym życiu nie są rzadkie też sytuacje, gdy ludzie po prostu spokojnie coś omawiają i nie wyrażają emocji. Być może, moje utwory z tego punktu widzenia są bliższe do realnego życia. Nie zawsze mam na celu przedstawienie emocji bohaterów (choć w niektórych fragmentach przedstawiam) i dlatego często opisuję zwykłe "techniczne" dialogi.
Z innej strony, ja czasem odnosiłem wrażenie, że w niektórych utworach bohaterzy są przesadnie emocjonalni (ale tylko czasem). Chyba jestem na ogół mniej przyzwyczajony do czytania o emocjach, niż typowi czytelnicy. Można też przypuścić, że emocjonalność jest cechą typowych pisarzy i stąd pochodzi ten fakt, że w utworach fabularnych na ogół jest więcej emocji, niż w życiu.