Rozmowy o polityce

[Robespierre]

Lekturę przeczytam, jak mi tylko w łapki wpadnie. O rewolucji przemysłowej wiem co nieco, ale raczej od strony rozwoju techniki (interesuję się historią techniki), mniej jeśli chodzi o zjawiska społeczne.

Różnice między feudalizmem i kapitalizmem zapewne są znaczne. Jednak w obydwu w zasadzie chodzi o to samo. Tyle, że w feudalizmie czynnikiem warunkującym podległość była ziemia, w przypadku kapitalizmu pieniądze. Stąd wydają mi się podobne.

Czy stosunek właściciel przedsiębiorstwa i pracownik nie jest podobny do układu feudał - lennik? Myślę, że jest. Pracownik jest podległy pracodawcy, to oczywiste. Pracodawca przekazuje pracownikowi pewne dobra, za to pracownik wykonuje jego polecenia.

Jeden i drugi system oparty jest na nierównomiernym podziale dóbr.

Rozwiń proszę swoją myśl:

I kapitalizm nie jest "naturalnym" ustrojem dla nas, bo historia pokazuje coś zupełnie przeciwnego.

Ponieważ ciekaw jestem dlaczego.

Aktualnie czytam "Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu", gdzie autorka dowodzi, że jeszcze w czasach Homera nie było tego, o czym pisałeś. Do podobnych wniosków doszedł zresztą Bertrand de Jouvenel, francuski filozof polityczny, który w "Traktacie o władzy" pokazuje, że w czasach naturalnych to socjalizm był najbliższą ludzkości ideą.

Ten stosunek feudał-lennik różnił się od stosunku przedsiębiorca-pracodawca tym, że chłopi, gdy już zostali siłą wygnani ze wsi, tęsknili i za przyrodą, i za swoimi panami, którzy przynajmniej nie oszukiwali ich w tym sensie, że pewne dobra zapewniali im stale. Kapitaliści wyzyskiwali tych biednych ludzi w o wiele bardziej okrutny sposób.