20-12-2010, 13:59
Wacław II – Obcy na piastowskim tronie
Choć panował ponad trzy dekady na krakowskim tronie, nie wpisał się jednak spektakularnymi osiągnięciami jako król Polski. Wykorzystał niezbyt dobrą sytuację kraju po śmierci Przemysła II i wykazał się niejako sprytem politycznym zagarniając raz za razem kolejne ziemie piastowskie. Mowa tu o królu czeskim Wacławie II, który jako pierwszy władca pochodzący z innej dynastii, zasiadł na tronie w Krakowie. [/p]
Możni wszystkich dzielnic zaczęli już w tamtym okresie (przełom XIII i XIV wieku) myśleć o zjednoczeniu kraju pod panowaniem jednego władcy. Zawirowania wokół dzielnicy krakowskiej, która raz za razem była przejmowana przez innych książąt, doprowadziły w końcu do chwilowego „bezkrólewia” na tymże terenie. Sytuację wykorzystał Przemysł II, który zajął Kraków i rozszerzył swoje panowanie na południu. Jednak niedługo potem musiał opuścić Małopolskę z powodu działań Wacława, który wkroczył tam ze swoimi wojskami. Idąc na szereg ustępstw wobec lokalnej elity, zaskarbił sobie jej przychylność, dzięki czemu łatwiej było mu rządzić tymi terenami z Pragi. [/p]
Król czeski nie przejął jednak wszystkich ziem Piastów, choć wyraźnie miał takie zamiary. Na drodze stanął mu Władysław Łokietek, którego w krótkim czasie pokonał i zmusił do wyrzeczenia się pretensji do tronu krakowskiego, w zamian za co pozostawił mu ojcowskie dzielnice, z których miał złożyć Wacławowi hołd. Tego jednak nie uczynił.[/p]
W drodze po koronę polską, która ugruntowałaby władzę Przemyślidów w Krakowie przeszkodził mu książę Przemysł II koronując się jako pierwszy. Panowanie przerwała jego nagła śmierć w 1296 roku. Nie pozostawił po sobie męskiego potomka, przez co na jego ziemiach zapanowało bezkrólewie. Po pewnym czasie, możni wybrali na swego księcia Władysława Łokietka, który od tamtej pory stał się najsilniejszy pośród książąt piastowskich.[/p]
Niestety trudna sytuacja zewnętrzna jak i wewnętrzna powodowały narastanie konfliktów między Wacławem i Łokietkiem, jak również w samych ziemiach Władysława. Zaabsorbowany napiętą sytuacją na południu, nie okazał dostatecznego zainteresowania swoim poddanym, którzy z coraz większą niechęcią spoglądali na swego księcia. Sytuację tę wykorzystał Wacław, który zaproponował nowy układ, w myśl którego Łokietek miał złożyć królowi czeskiemu hołd lenny ze wszystkich ziem. Ten, niepewny swej władzy w Wielkopolsce, przystał na stawiane warunki, choć tak naprawdę nie miał zamiaru dotrzymywać danego słowa (już któryś raz z kolei). Możni jednak nie byli zadowoleni z polityki, którą prowadził ich książę, dlatego też postanowili się z nim rozprawić. Zdetronizowali Łokietka i jednogłośnie wybrali na swego władcę Wacława, Władysław zaś musiał uciekać z kraju.[/p]
Wacław chciał kontynuować dynastyczną politykę swojego ojca, by uczynić z Czech królestwo potężne i niezależne od Habsburgskich panów. Wysłał swojego syna na Węgry, gdzie zyskał aprobatę tamtejszych możnych i został wybrany królem, co było wbrew polityce papieża.. Jednocześnie spróbował zająć zbrojnie Miśnię, co spowodowało uderzenie Albrechta Habsburga na Czechy. Wacław odparł natarcie, lecz doszedł do wniosku, że w pojedynkę nie pokona cesarza i poszedł na ustępstwa m.in. sprowadzając z powrotem swojego syna do Pragi. [/p]
W Polsce, władza króla Czeskiego również zaczęła się kruszyć. Wprowadził nowy urząd na ziemiach piastowskich – starostę, który był namiestnikiem-zarządcą danej prowincji. Spowodowało to wzrost niezadowolenia, gdyż elity polskie zostały odsunięte na margines, a do głosu doszli urzędnicy czescy, niemieccy, a nawet włoscy.[/p]
W 1304 roku, z pomocą węgierską, do kraju powrócił Władysław Łokietek, próbując na nowo odzyskać swoje wpływy. Sytuacja zmieniła się jednak diametralnie po śmierci Wacława II i zamordowaniu jego syna Wacława III. Łokietek miał olbrzymie pole do popisu, zajął część ziem piastowskich łącznie z Pomorzem gdańskim, ziemią sieradzką, łęczycką i Kujawami. Poza jego zwierzchnością pozostał jedynie Śląsk, Wielkopolska i Mazowsze.[/p]
Wraz ze śmiercią Wacława III wymarł ród Przemyślidów, a jego miejsce zajęli Luksemburgowie. Tymczasem Łokietek zjednoczył ziemie swoich przodków i koronował się na króla w 1320 roku, którą to datę uznaje się za koniec rozbicia dzielnicowego.[/p]