Via Appia - Forum

Witam,
Chciałabym prosić o pomoc. Otóż wybrałam temat prezentacji maturalnej: Wiedźmy, czarownice, czarodziejki-sposób przedstawienia i funkcje kobiecych postaci fantastycznych w literaturze różnych epok.
Co do literatury podmiotu - mam zamiar wykorzystać:
''Mistrza i Małgorzatę'', ''Makbeta'', ''Wiedźmina'', ''Świteź''.
Chcialabym prosić o radę, czy dobrze wybrałam literaturę i może ktoś mógłby mi polecić jakieś pozycje, które mogłabym wykorzystać w literaturze przedmiotu

Hmm dziady? Król lear? I koniecznie Świat Dysku oraz Szatański Interes Pacyńskiego.

Wydaje mi się, że powinnaś jednak zacząć od starożytności - Medea i Kirke to archetypy czarownic w kulturze europejskiej. Medeę będziesz miała choćby w "Argonautykach" Gajusza Flakkusa, jak również w tragediach "Medea": Eurypidesa i późniejszej, Seneki. Kirke w "Odysei", oczywiście. Nie mówię, żeby omawiać te teksty, po prostu nie wyobrażam sobie nie mówienia o tym przy mówieniu o czarownicach.
Wszystkie teksty po polsku, więc nie ma bólu.

Z literaturą przedmiotu, to muszę chwilkę się zastanowić.

A może ktoś zna jakieś opracowania dobre, z których mogłabym skorzystać?
Myślałam o Pratchecie, ale jakoś nigdy się nie interesowałam jego literaturą, a żeby go zrozumieć nie jest chyba łatwo

"Cykl Inkwizytorski" Jacka Piekary. Sporo tam o czarownicach, stosach i temu podobnych.

Sądzę, że Świteź, Świetezianka, to dobry wybór. Opis kobiety wymagającej tak prostej rzeczy od mężczyzny, której ten paradoksalnie nie potrafi jej dać. A w zemście ta skazuje jego dusze na potępienie. Ciekawy motyw kobiety nie uznającej zdrady. Może poszperaj też w motywach Salem. Pokaż dlaczego te kobiety stawały się czarownicami, jakie pobudki nimi kierowały i dlaczego postępowały tak a nie inaczej.

SAPKOWSKI!!! W cyklu o Wiedźminie masz świetnie opisane czarodziejki i ich machinacje.
CO do fantastyki masz jeszcze "Wiedźmę z Wilżyńskiej Doliny"...ale zapomniałem autorki ( Białołęcka? ), ale to nowa książka i łatwo dostępna w księgarniach

Tylko nie przegnij. Ma być w literaturze różnych epok - jak wlepisz tam Piekarę, Sapkowskiego, Białołęcką, Pratchetta, Pacyńskiego i nie wiem jaką jeszcze współczesną fantastykę, to nie starczy Ci czasu na inne epoki.
Lepiej by się tu zastanowić nad innymi epokami, bo trochę pusto.

- Starożytność - jest (Medea, Kirke).
- (!) Średniowiecze - zdecydowanie czegoś brakuje! Nie możesz mówić o czarownicach z pominięciem średniowiecza. Przecież to epoka inkwizycji. ;] Tylko potrzebuję chwili na ogarnięcie się z jakimś tekstem, bo w tej chwili mam pustkę we łbie. ;|
- Barok - myślę, że można ominąć. Pewnie coś by się znalazło, ale na maturze i tak nie zdąży się omówić absolutnie wszystkiego, trza wybrać te najważniejsze.
- Renesans - jest (Shakespeare i "Makbet", ew. inne jego teksty).
- Oświecenie? Nie wiem, nie mam pomysłu. Chyba też bym ominęła.
- Romantyzm - jest (Mickiewicz i "Świtezianka", "Dziady").
- Pozytywizm można sobie spokojnie odpuścić, to mało czarująca epoka.
- Dalej będzie Bułhakow i wjeżdżasz we współczesność, której jest - moim zdaniem - aż nadto.

Udało Ci się już coś zdobyć z literatury przedmiotu?

Przede wszystkim, zawsze warto zajrzeć do Słownika mitów i tradycji kultury Kopalińskiego.
Nie wiem... może do czarownic słowiańskich ("wiedźma" jest chyba słowiańska w sumie) Moszyńskiego Kultura ludowa Słowian?

Też myślałam o średniowieczu, jednak moja P.Profesor uważa, że sie nie wyrobię.
Co do literatury przedmiotu.... nic nie moge znaleźć. Przejrzałam Kopalińskiego, ale też nic znaczacego nie ma.
Bardzo jestem wdzięczna za Wasze rady

jaka mozna do tego tematu postawic teze?

Cytat: (!) Średniowiecze - zdecydowanie czegoś brakuje! Nie możesz mówić o czarownicach z pominięciem średniowiecza. Przecież to epoka inkwizycji. ;]

Nie. To szaleństwo z procesami czarownic zaczęło się pod koniec średniowiecza i apogeum osiągnęło raczej w renesansie. Salem: 1692, coś podobnego było kilka lat wcześniej w Szwecji, miasteczko nazywało się Moria czy jakoś podobnie, Chelmsford (Anglia) 1645, Doruchów 1775, już nie wspomnę o Zielonej Górze (1652 - 1669). To powszechny błąd, kojarzenie procesów czarownic wyłącznie ze średniowieczem.

(10-04-2011, 16:34)księżniczka napisał(a): [ -> ]To powszechny błąd, kojarzenie procesów czarownic wyłącznie ze średniowieczem.

A kto mówi, że "wyłącznie"? oO
Ale fakt pozostanie faktem, że wiedźmy wywodzą się od przedchrześcijańskich Słowian. Słowianie w Europie są pi razy drzwi od VI wieku. W XV wieku papież oficjalnie potępił czarownice i wyznaczył osoby do walki z nimi. Niedługo potem powstaje Malleus Maleficarum. Nie mówię, że wiedźmy i czarownice były tylko w średniowieczu - ale nie można wyciąć tych dziesięciu stuleci ot tak, są po prostu zbyt ważne.

Niestety ''pomijam'' w mojej pracy te czasy, poniewaz brakuje tekstów literackich do ktorych moglabym sie odnieść.
teraz mam problem z tezą... więc gdyby ktoś miał jakiś pomysł... ogólny schemat pracy opieram na podziale na te przedstawione negatywnie i te pozytywne...

oto jest moj konspekt oraz bibliografia, niestety mojej P. od polskiego ciagle nie podoba sie moja teza. więc proszę was o pomoc, jakies sugestie... z gory dziekuje

Temat: Wiedźmy, czarownice i czarodziejki. Przedstaw sposoby kreowania i funkcję kobiecych postaci fantastycznych w literaturze różnych epok. (L-125)
I. Literatura podmiotu:
• Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata [rozdział:] Wielki bal u szatana, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2003, str. 361-380.
• Lewis S. C., Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa, Egmont Polska, Warszawa 2007.
• Pawlikowska-Jasnorzewska M., Rada Pani Girard, czarownicy, http://strony.aster.pl/mira1/poezja-jesi...a_rpgc.htm
• Słowacki J., Kordian, Prószyński I S-Ka, Warszawa 2004.
• Szekspir W., Makbet, NOIR SUR BLANC, Warszawa 2002.
II. Literatura przedmiotu:
• Fast P., „Mistrz i Małgorzata” Bułhakowa. Pisarz, epoka, powieść, Wydawnictwo PAN, Katowice 1991.
• Komorowski J., „Makbet” Williama Shakespear’a, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
• Lamb Mead M., Ryken L., Przez starą szafę. Przewodnik dla miłośników „Opowieści z Narnii”, Esprit, Kraków 2011.
• Makowski S., „Kordian” Juliusza Słowackiego, Czytelnik, Warszawa 1979.
• Polańczyk D., „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa, Biblios, Lublin 2007.
III. Ramowy plan wypowiedzi:
Teza: Motyw wiedźm, czarownic i czarodziejek w literaturze wywodzi się z folkloru, pisarze różnych epok przedstawiają dobre i złe czarownice.
Kolejność prezentowanych treści:
1. Wyjaśnienie pojęcia: wiedźma, czarownica, czarodziejka.
2. Trzy czarownice z Makbeta Williama Szekspira kierujące głównego bohatera w stronę zła, kuszące, nękające obietnicą szczęścia, a także przepowiadające przyszłość.
3. Czarownice jako siły zła stwarzające wraz z diabłami przywódców powstania listopadowego w Kordianie Juliusza Słowackiego.
4. Zła Biała Czarownica, która rządzi Ker i odpowiada za bezustanną zimę w powieści Lewis’a Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa.
5. Pozytywna kreacja czarownicy – Małgorzaty jako wiedźmy dobrej i współczującej oraz gospodyni na balu u szatana w książce Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata.
6. Czarownica w symbolicznym znaczeniu tego słowa- kobieta pomagająca zdradzonym, zakochanym, cierpiącym w wierszu Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Rada Pani Girard, czarownicy.
Wnioski:
Motyw wiedźm, czarownic i czarodziejek jest popularny w literaturze już od najdawniejszych czasów. Te kobiece postaci fantastyczne są nie tylko złe, ale także dobre. Pisarze różnych epok przedstawiają je zarówno jako demoniczne, związane ze sferą zła i dokonujące zakazanych praktyk, ale też jako dobre, pragnące udzielić pomocy, często odrzucane z powodu swej odmienności.